Жастар – қоғамның болашағы мен қозғаушы күші. Олардың ойлау қабілеті, өмірге деген көзқарастары, қоғамдағы өз орындарын табуға деген ұмтылысы әдетте өзгерістер мен жаңашылдықтарға бейім келеді. Бірақ кейбір жағдайда осы жаңалықты қабылдауға деген артық ынта радикалды топтардың ықпалына түсіп, экстремистік идеяларды қабылдауға әкелуі мүмкін. Бұл жағдай жастардың психологиялық жағдайына, әлеуметтік ортасына және олардың болашаққа деген сеніміне тікелей байланысты.
Қазіргі таңда экстремизм мен терроризмнің алдын алу қоғамның қауіпсіздігі мен тұрақтылығын сақтау үшін аса маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Бұл құбылыстар әртүрлі әлеуметтік, экономикалық, мәдени және саяси факторлардың әсерінен пайда болады. Экстремизм мен терроризмнің алдын алу үшін кешенді тәсілдер мен стратегиялық шаралар қажет. Оларды жүзеге асыру үшін қоғамның барлық салалары мен әрбір тұлғаның қатысуы маңызды.
Жастар арасындағы радикализм мен экстремизмнің алдын алу – қоғамның болашағы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін аса маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Бұл мәселе, әсіресе, қазіргі уақытта жастардың әлемдегі әртүрлі әлеуметтік, саяси және мәдени өзгерістерге тез бейімделуімен өзекті болуда. Радикализм мен экстремизмнің таралуына әлеуметтік-экономикалық қиындықтар, ақпараттық манипуляциялар, діни экстремизм мен идеологиялардың әсері зор. Сондықтан жастардың радикалды идеологияларға тартылуының алдын алу үшін кешенді шараларды ұйымдастыру маңызды.
Ең алдымен, жастарды алдын ала тәрбиелеу, оларды дұрыс құндылықтар мен көзқарастарға бағыттау қажет. Білім беру жүйесі бұл ретте ерекше рөл атқарады. Мектептер мен жоғары оқу орындары оқу бағдарламаларына діни төзімділік, азаматтық жауапкершілік, адам құқықтары, демократиялық принциптер мен сыни ойлау бойынша пәндерді енгізуі тиіс. Жастардың психологиялық дамуы мен рухани денсаулығына назар аудару да өте маңызды. Сыныптар мен оқу топтарында жасөспірімдер арасында мәдени, діни және этникалық айырмашылықтарға құрмет көрсетуге негізделген жұмыс жүргізу қажет. Сонымен қатар, жастарды әлеуметтік тұрғыдан қолдау шаралары да өте маңызды. Жұмыссыздық, әлеуметтік тұрмыс жағдайының төмендігі және болашаққа деген сенімсіздік экстремизмнің себептеріне айналуы мүмкін. Мемлекет жастарды жұмыспен қамту, кәсіптік білім беру және әлеуметтік бағдарламалар арқылы қолдауы қажет. Әсіресе ауылды жерлердегі жастарға білім алу мен жұмыс табуға көмек көрсету, олардың әлеуетін дамыту маңызды. Сонымен қатар, жастарды мәдени және спорттық шараларға тарту арқылы оларды радикализм мен экстремизмге қарсы мәдениет қалыптастыруға бағыттауға болады.
Ақпараттық қауіпсіздік мәселесі де маңызды. Қазіргі уақытта интернет пен әлеуметтік желілер экстремистік идеяларды тарату үшін негізгі алаңға айналған. Бұл мәселеге қарсы тиімді іс-шаралар қабылдау қажет. Жастарды интернеттегі радикалды материалдардан қорғау үшін арнайы мониторинг жүргізу, зиянды контентті фильтрациялау және жастарды медиа сауаттылыққа тәрбиелеу өте маңызды. Интернетте радикалдық көзқарастардың таралуына тосқауыл қою үшін қоғамдық ұйымдар мен мемлекеттік органдар бірлесе жұмыс істеуі керек. Сонымен қатар, жастарға теріс ақпараттардың алдын алатын білім беру бағдарламаларын ұйымдастыру қажет. Интернет кеңістігінде дұрыс ақпарат беру, сондай-ақ экстремизмге қарсы контентті көбейту арқылы жастардың дұрыс бағытта ойлауына ықпал етуге болады.
Радикализм мен экстремизмнің алдын алу үшін құқық қорғау органдарының да рөлі үлкен. Олар радикалды идеологиялар мен экстремистік топтардың жұмысын қадағалап, қажет болған жағдайда құқықтық шаралар қолдануы тиіс. Сонымен қатар, заңсыз діни ағымдар мен радикалды қозғалыстардың алдын алу үшін үкіметтік емес ұйымдармен бірлескен жұмыстар жүргізу маңызды. Бұдан бөлек, радикализацияға ұшыраған жастарға оңалту бағдарламаларын ұсыну, психологиялық көмек көрсету де үлкен маңызға ие.
Жастар арасындағы радикализм мен экстремизмнің алдын алу шаралары қоғамдағы әрбір азаматтың қатысуымен ғана жүзеге асуы мүмкін. Әрбір адам өз отбасы мен қоғамдағы жауапкершілігін сезініп, радикалды идеологиялардың таралуына қарсы тұруы керек. Радикализм мен экстремизмге қарсы тұратын негізгі күш – ол жастардың өздерінің дұрыс тәрбиесі мен бағыт-бағдары. Сондықтан әрбір жас азаматтың бойында өз елінің, қоғамының құндылықтары мен идеалдарына деген құрмет, сондай-ақ өмірлік мақсаттар мен ұстанымдар болуы қажет.
Қорыта айтқанда, жастар арасындағы радикализм мен экстремизмнің алдын алу кешенді тәсілді талап етеді. Бұл процесс мемлекет, қоғам және әрбір жеке тұлғаның бірлесе отырып жұмыс жасауын қажет етеді. Жастарды дұрыс тәрбиелеу, білім беру, әлеуметтік қолдау мен ақпараттық қорғаныс шараларын тиімді жүзеге асыру арқылы радикализм мен экстремизмнің таралуын шектеуге болады.
Теолог маман: Р.Исматулла
About The Author
